Document Type : Research Article
Authors
Department of electrical engineering, Faculty of Engineering, University of Isfahan, Isfahan, Iran
Abstract
Keywords
، مغناطیس دائم در این حالت تحت فشار کمتری قرار دارد، مناسبتر است. یک راه حل برای ایجاد جریانهای مناسب در DTC این است که برای گشتاور صفر داشته باشیم ( )(نقطه در شکل(4))، که جریان صفر ( ) را برای گشتاور صفر تضمین میکند، و سپس شار مرجع همراه با افزایش گشتاور مرجع افزایش یابد. از طرف دیگر، به منظور پاسخدهی سریع گشتاور، هنگامی که ماشین زیر یک بار سنگین قرار دارد و یا در ناحیه تضعیف شار است، کنترل به سمت شار استاتور صفر در گشتاور صفر حرکت میکند (نقطه در شکل (4)).
شکل (4): منحنی گشتاور-شار از صفر تا سرعت پایه [12]
پس:
(11) |
هنگامی که ماکزیمم گشتاور بر حسب سرعت مورد نیاز باشد، خواهیم داشت:
(12) |
|
(13) |
که به ترتیب زیر تعیین می گردد:
(14) |
سرعت پایه، ولتاژ استاتور در سرعت پایه است. برای گشتاور مرجع داده شده، شار مرجع محور q و جریان محور d محاسبه میشود و از این مقادیر و محاسبه میگردد.
(15) |
|
(16) |
ساختار شار مرجع پیشنهادی که بر اساس معادلات (11 تا 16) طراحی شده، در شکل (5) نشان داده شده است.
شکل (5): شار مرجع استاتور IPMSM
عملکرد دینامیکی PI سرعت در روش شرح داده شده در بخش (3)، به خصوص در مواقع اعمال گشتاور بار، تا حدودی کند است؛ بنابراین به منظور بهبود عملکرد دینامیکی سرعت یک کنترل کننده فازی جایگزین PI در حلقه سرعت میگردد.
کنترل کننده فازی دارای دو ورودی خطا و تغییرات خطا است. توابع عضویت برای این کنترل کننده به صورت توابع مثلثی و در فاصله 3- تا 3 در نظر گرفته شده است. این توابع عضویت برای هر سه مولفه خطا، تغییرات خطا و خروجی(u) به صورت شکل (6) در نظر گرفته شده است.
شکل (6):توابع عضویت فازی برای e,de,u
در این مقاله 7 تابع عضویت استفاده شده که به صورت:
NB (Negative Big), NM (Negative Medium), NS (Negative Small), Z (Zero), PS (Positive Small), PM (Positive Medium), PB (Positive Big)
نام گذاری شده اند. قوانین فازی مورد استفاده در این مقاله در جدول (1) آمده است:
جدول (1): قوانین فازی
PB |
PM |
PS |
Z |
NS |
NM |
NB |
|
PB |
Z |
Z |
Z |
PB |
PM |
Z |
Z |
PM |
Z |
Z |
Z |
PM |
Z |
Z |
Z |
PS |
Z |
Z |
Z |
PS |
Z |
Z |
NM |
Z |
PB |
PM |
PS |
Z |
NS |
NM |
NB |
NS |
PM |
Z |
Z |
NS |
Z |
Z |
Z |
NM |
Z |
Z |
Z |
NM |
Z |
Z |
Z |
NB |
Z |
Z |
NM |
NB |
Z |
Z |
Z |
برای بررسی کارایی روش پیشنهادی و مقایسه آن با روش متداول، از نرم افزار Matlab/simulink استفاده شده است. پارامترهای IPMSM بکار رفته، در جدول شماره (2) آمده است.
جدول (2): پارامترهای ماشین IPMSM
3 |
تعداد جفت قطب ها |
Ωm5/29 |
مقاومت استاتور |
Wb 07/0 |
شار پیوندی مغناطیس دائم |
μH375 |
اندوکتانس محور |
μH835 |
اندوکتانس محور |
V 240 |
ولتاژ فاز نامی |
A 120 |
جریان فاز نامی |
rpm 2500 |
سرعت پایه |
Nm 30 |
گشتاور نامی |
با توجه به مطالب ذکر شده در بخش 5-1 و به منظور رسیدن به کنترل پایدار، مقدار شار پیوندی استاتور نامی ( ) بنابر معادله (9) به صورت زیر است:
در مدل شبیه سازی شده، زمان نمونه برداری SVM رویμs 5 تنظیم شده است. شکلهای (7تا12) عملکرد دینامیکی دو روش متداول و پیشنهادی را نسبت به سرعت مرجع مشخص شده در شکل(7) نشان می دهند:
شکل (7): پاسخ دینامیکی سرعت در روش متداول
شکل (8): پاسخ دینامیکی سرعت در روش پیشنهادی
در حالی که در ثانیه 3/0 گشتاور Nm 15 (نصف گشتاور نامی) به موتور اعمال میشود و موتور در ثانیه 9/0 زیر گشتاور نامی (Nm 30) قرار میگیرد. با مقایسه شکل (7) و (8) مشاهده میشود در روش پیشنهادی، پاسخ سرعت به خصوص در لحظهای که موتور زیر بار قرار میگیرد، با نوسان کمتری همراه است. پاسخ گشتاور دو روش در شکلهای (9) و (10) قابل مقایسه هستند.
شکل (9): پاسخ دینامیکی گشتاور در روش متداول
همان طور که ملاحظه میشود، پاسخ گشتاور روش پیشنهادی با ریپل گشتاور کمتری همراه است؛ هرچند ریپل گشتاور هر دو روش در گشتاور و سرعت نامی یکسان است. شکل (12) جریانهای سه فاز استاتور را برای روش پیشنهادی نشان میدهد. مشاهده میشود که دامنه جریان استاتور، بویژه در بیباری نسبت به روش متداول، (شکل(11))، کاهش درخور توجهی داشته است. جدول (3)، تلفات اهمی استاتور را برای دو روش ذکر شده در سرعت rad/sec 200 به ازای گشتاورهای مختلف نشان میدهد.
شکل (10): پاسخ دینامیکی گشتاور در روش پیشنهادی
شکل (11): جریان های استاتور در روش متداول
شکل (12): جریان های استاتور در روش پیشنهادی
جدول (3): تلفات اهمی تحت بارهای مختلف
درصد کاهش تلفات روش پیشنهادی نسبت به روش متداول |
تلفات آهن روش پیشنهادی |
تلفات اهمی روش پیشنهادی |
تلفات آهن روش متداول |
تلفات اهمی روش متداول |
گشتاور (Nm) |
7/78% |
8/31W |
W 37 |
W7/148 |
W 9/174 |
5 |
9/61% |
2/50W |
W 4/58 |
2/130W |
W 155 |
10 |
3/25% |
85/95W |
W 1/114 |
2/129W |
W 152 |
20 |
0% |
5/164W |
W 2/190 |
5/164W |
W 2/190 |
30 |
شکل (13) پاسخ سرعت روش DTC پیشنهادی را در حالتی که از کنترل کننده PI در حلقه سرعت استفاده میکند با حالتی که از کنترل کننده فازی استفاده میشود، مقایسه میکند.
شکل (13): مقایسه پاسخ دینامیکی سرعت با کنترل کننده PI و Fuzzy
همان طور که شکل (14) به وضوح نشان میدهد، هنگام اعمال گشتاور بار کنترل کننده فازی توانسته است در زمان بسیار کمتری نسبت PI سرعت را به مقدار مرجع خود باز گرداند.
شکل (14): بزرگنمایی شکل (13) را در بازه زمانی 85/0-65/0
نتیجهگیری
در این مقاله، روش مناسبی برای تولید شار مرجع (به صورت تابعی از گشتاور مرجع) برای DTC-SVM ارائه شد، گشتاور و شار برای رسیدن به بهترین عملکرد دینامیکی و حالت دائمی کنترل شدند. نتایج شبیه سازی کارایی این روش را در کاهش ریپل گشتاور و به خصوص بهبود بازده در بارهای کم به وسیله کاهش تلفات استاتور نشان می دهد. همچنین، به منظور بهبود عملکرد روش DTC، یک کنترل کننده فازی طراحی و جایگزین کنترل کننده PI حلقه سرعت گردید که موجب بهبود پاسخ دیامیکی سرعت، به خصوص در هنگام اعمال گشتاور بار به موتور شد.